Μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στην ελληνική εκπαίδευση ;-)

“Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά καθίσταται αναγκαία η ενσωμάτωση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην ελληνική εκπαίδευση…”.  “Οι Τ.Π.Ε. είναι σε θέση να μεταβάλλουν σημαντικά την ισχύουσα κατάσταση στην εκπαίδευση και να συνεισφέρουν τόσο στην καλλιέργεια μια νέας παιδαγωγικής αντίληψης όσο και στην καλλιέργεια νέων στάσεων και δεξιοτήτων, προσφέροντας ταυτόχρονα εκπαιδευτικές εμπειρίες που μεταβάλλουν το μαθητή από απλό δέκτη γνώσης σε άτομο με ενεργό συμμετοχή στην εκπαίδευσή του…” [1].

Προφανώς έχετε ετοιμαστεί να διαβάσετε ένα ακόμη άρθρο που σχετίζεται με τα παιδαγωγικά οφέλη των Τ.Π.Ε.  ή ίσως για την πορεία “ενσωμάτωσής τους” ή ακόμη για τις προϋποθέσεις ένταξής τους στην εκπαίδευσή μας κ.ο.κ. Α, μπα τίποτε τόσο συνταρακτικό… Απλώς έτυχε να διαβάζω τελευταία μια σειρά από άρθρα, ανακοινώσεις και τα τοιαύτα για το θέμα και σταχυολόγησα τις “ατάκες” που επαναλαμβάνονταν τις περισσότερες φορές! Αλλάξτε μερικές λέξεις, χρησιμοποιήστε συνώνυμα, προσθέστε μερικές “αιχμές δόρατος” και θα έχετε τη συνολική εικόνα.

Από το 1998, οπότε κι άρχισα να ασχολούμαι συστηματικά  με τα “computers” , τα ‘χω ακούσει/διαβάσει δεκάδες φορές.  Σαν να μην πέρασε μια μέρα!  Κι έτσι προέκυψαν οι αναμνήσεις.

Αρχικά είχα έναν ενθουσιασμό, μια μανία να κάνω τούτο και τ’ άλλο με τον ΗΥ, μετά το “‘παιζα” ειδήμων, έπειτα έμαθα αρκετά ώστε να καταλάβω πόσο άσχετος ήμουν και τώρα βρίσκομαι στην προ του ’98 κατάσταση. Δηλ. γράφω και εκτυπώνω τα τεστ της επόμενης μέρας, παίζω παιχνίδια κι αναρωτιέμαι γιατί τα Windows 3.1 , ουπς! τα Windows Vista δεν ξεκινούν… Υπερβάλλω βέβαια (τώρα πια ξέρω γιατί δεν ξεκινά το λειτουργικό).

Είχα μια αισιοδοξία που λέτε και ξεκοκάλιζα οτιδήποτε αναφερόταν στις Τ.Π.Ε. (Νέες Τεχνολογίες κάποτε) σε σχέση με εκπαίδευση. Τω καιρώ εκείνω ήταν πολύ της μόδας οι αναλύσεις για το πιο μοντέλο ένταξης ήταν το πλέον κατάλληλο για το σύστημά μας. Ξέρετε, τεχνοκρατικό, πραγματολογικό και ολοκληρωμένο (ολιστικό το είπαν στην πορεία). Έπειτα άρχισε η κριτική για τις αιτίες της αποτυχίας ενσωμάτωσης (ένταξης παλιότερα) των ΤΠΕ στην εκπαίδευση. Ώσπου καταλήξαμε σε μια περίεργη κατάσταση, όπου ελάχιστοι πλέον κάνουν κριτική και σχεδόν κανείς δεν έχει να προτείνει κάτι καινούριο [σας παραπέμπω και στα πρακτικά συνεδρίων των τελευταίων 6-7 ετών – βρε, παιδιά, νισάφι πια με τους εννοιολογικούς χάρτες…]. Τα ίδια και τα ίδια , η απόλυτη ανακύκλωση ιδεών.

Μην περιμένετε από μένα να αναλύσω τι έφταιξε και απέτυχε η περίφημη “ενσωμάτωση” (αλήθεια, τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε ενσωμάτωση των Τ.Π.Ε στο εκπαιδευτικό μας σύστημα;). Ούτε εγώ γνωρίζω, εξάλλου όπως προείπα κανα τεστ εκτυπώνω, και στο τσακίρ κέφι βαράω κι ένα Power Point! Με λίγα λόγια αποτελώ το Μέσο Όρο του Έλληνα εκπαιδευτικού, όπως φαίνεται στη «Μελέτη για την μέτρηση των δεικτών των πρωτοβουλιών eEurope i2010 για τα έτη 2006 και 2007», Παρατηρητήριο για την Κοινωνία της Πληροφορίας (2007), στο http://www.observatory.gr/page/default.asp?la=1&id=2101&pk=392&return=183 .

Αντιγράφω: “Οι καθηγητές χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για έρευνα/ αναζήτηση υλικού, λήψη και αποστολή e-mail, διοικητικές εργασίες, διεκπεραίωση εγγράφων και προετοιμασία μαθήματος” αν και “Η διείσδυση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στα σχολεία είναι, ακριβώς όπως και το 2005, πολύ υψηλή (99%) και αυτοί είναι σταθεροί υπολογιστές κατά κύριο λόγο.” Μάλιστα γίνεται λόγος για μείωση της χρήσης των ΤΠΕ για καθαρά διδακτικούς σκοπούς που είναι ακόμη μεγαλύτερη σε μη αστικές περιοχές.

Θα μου πείτε, “ε, όχι κι έτσι, τώρα πια έχουμε το διαδίκτυο,  στα σχολεία υπάρχουν ΗΥ, αναπτύχθηκαν οι ευρυζωνικές συνδέσεις…”. Χαίρω πολύ! Η ίδια έρευνα τα αναφέρει όλα αυτά με την επισήμανση: “Η δικτυακή υποδομή είναι αρκετά υψηλή (76%), όμως ίδια με το 2005, ενώ η διείσδυση του διαδικτύου είναι σχεδόν καθολική (97%), …. Η χρήση του Διαδικτύου από τους μαθητές αφορά κυρίως γνωριμία με υπολογιστές και πολύ λιγότερο προετοιμασία εργασιών…”

Οι αισιόδοξοι θα επιμείνουν: ” …μα έγιναν προγράμματα Α΄ και Β΄ επιπέδου, χιλιάδες εκπαιδευτικοί επιμορφώθηκαν ….”. Ας μην ξύνουμε πληγές. Θα αναφέρω απλώς τα λόγια συναδέλφου, που πρόσφατα “επιμορφώθηκε” στις ΤΠΕ κι αφού είχε προηγηθεί μια μακρά συζήτηση για το πώς θα πρέπει τα φύλλα εργασίας να αφήνουν περιθώρια αυτενέργειας στους μαθητές, να μην είναι υπέρ-αναλυτικά στις οδηγίες και τέτοια …: “Ξέρεις τι θα ήταν πραγματικά χρήσιμο; Να φτιάχναμε ένα CD με τις λύσεις όλων των εργασιών των νέων βιβλίων!!!” . Όπα , να και η επιχειρηματικότητα στην εκπαίδευση!!! Αλλά σα να μην ταιριάζει με τις επικρατούσες θεωρίες μάθησης, ε; Τσάμπα διαφάνειες ετοίμαζαν οι επιμορφωτές. Και δυσκολεύομαι να εντάξω την περίπτωση σε κάποιο μοντέλο.

Αλλά μια και είπα μοντέλο να μη το αφήσω έτσι το ζήτημα. Τα μοντέλα ένταξης των ΤΠΕ στη χώρα μας υλοποιήθηκαν όλα! Μη νομίζετε δηλ. πως δεν κάναμε τίποτα, απλώς τα “εντάξαμε ομαλά”. Είχαμε λοιπόν 3 φάσεις (με χρονολογική σειρά).

• Τεχνοκρατικό μοντέλο: [Μας δίνει η Ε.Ε. για Τ.Π.Ε, να αγοράσουμε computers!]
• Πραγματολογικό μοντέλο: [Έχουμε κι άλλα λεφτά αλλά αυτοί δεν τα χρησιμοποιούν τα computers, ας τους επιμορφώσουμε!]
• Ολοκληρωμένο μοντέλο: [Μείναν κάτι ψιλά… Ας αγοράσουμε όλα τα λογισμικά από το στοκ των εταιρειών να κινηθεί τουλάχιστον η αγορά, γιατί για να κινηθούν αυτοί χλωμό το βλέπω].

Μ’ αυτά και μ’ αυτά λοιπόν καταλήξαμε στη σημερινή κατάσταση.

Τι προτείνω; Τίποτα το ιδιαίτερο. Ας κάνει ο καθένας μας ό,τι του κατεβαίνει. Εξάλλου αυτό το μοντέλο είναι το μόνο που επιβίωσε των “ενσωματώσεων”…
[1] Δεν πιστεύω να περιμένετε και βιβλιογραφία [?]

ΥΓ1: Αν νομίζετε πως μόνο σε μας συμβαίνουν όλα αυτά, διαβάστε και το Computers for just testing and math games
ΥΓ2: Το παρακάτω πάλι δείχνει γλαφυρά τις προσδοκίες πριν από 10+ χρόνια…. αλλά και σήμερα.

ΤΠΕ για ιθαγενείς