εκπαίδευση

Οι θέσεις του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξανδρου Τριανταφυλλίδη στο δημόσιο διάλογο για την παιδεία.
Τα σχόλια δικά μου…

Του Αλέξανδρου Τριανταφυλλίδη*

Οι αναγκαίες τομές – μεταρρυθμίσεις, με έμφαση στην πρωτοβάθμια και στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ακολουθούν ως προτάσεις για δημιουργική αναζήτηση κοινών τόπων περί του πρακτέου. Καρπός συλλογικής δουλειάς με πρώην συναδέλφους μου, μάχιμους Δασκάλους – Καθηγητές (με κεφαλαίο Δ), που μπορούν να εμπνέουν ακόμη τους μαθητές τους, κοιτάζοντάς τους στα μάτια, πανέτοιμοι να αντέξουν στο γόνιμο σφυροκόπημα των ερωτήσεων των παιδιών μέσα στην τάξη.

Σύμμαχοί τους η έγνοια, η έμπνευση, η ευθύνη και η κιμωλία, με στόχο να καταστήσουν τους μαθητές τους ισότιμους συνταξιδιώτες στη μεγάλη περιπέτεια στο πέλαγος των γνώσεων.

Α. Εκπαιδευτικά προγράμματα – Βιβλία

Εκπαιδευτικοί με πολυετή πείρα και αποδεδειγμένες ικανότητες, με ευρύτατη αποδοχή στην εκπαιδευτική κοινότητα θα αναλάβουν, θα μεθοδεύσουν και σε βάθος τουλάχιστον πενταετίας θα αποδεσμεύσουν τα σχολικά βιβλία από όλες τις αβελτηρίες, αδυναμίες και ατέλειες. Βασικός στόχος να πετύχουν την αυστηρή λογική συνέχεια κάθε γνωστικού αντικειμένου από τάξη σε τάξη και από βαθμίδα σε βαθμίδα.

Σχόλιο: Το “πείραμα” αυτό απέτυχε πολλές φορές κυρίως γιατί δεν είναι ΜΟΝΟ τα βιβλία που επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Πρέπει να γίνει συντονισμένη προσπάθεια που θα περιλαμβάνει, εκτός από τα σχολικά βιβλία, τα ΑΠΣ, το ωρόλογιο πρόγραμμα, το σύστημα των εξετάσεων, την κατάρτιση και επιμόρφωση εκπαιδευτικών, τη χρηματοδότηση της παιδείας κλπ.

Β. Διδασκαλία ξένων γλωσσών

Τα προγράμματα της διδασκαλίας της πρώτης ξένης γλώσσας (αγγλικά) εκκινούν από την Α’ Δημοτικού με καταληκτικό όριο τη Γ’ Γυμνασίου. Η δεύτερη ξένη γλώσσα θα εκκινεί από την Ε’ Δημοτικού με καταληκτικό σημείο την Α’ Λυκείου. Κεντρικός στόχος του ξενόγλωσσου τομέα, η ικανότητα του μαθητή να χειρίζεται με επάρκεια προφορικά και γραπτά δύο ξένες γλώσσες, να επικοινωνεί και να συνεργάζεται δημιουργικά με συνομήλικους του από άλλες χώρες, αξιοποιώντας λειτουργικά τα σύγχρονα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και επικοινωνίας.

Το μεγάλο στοίχημα για το δημόσιο σχολείο είναι τα μαθήματα των ξένων γλωσσών να αποκτήσουν την αξιοπιστία και τη φερεγγυότητα των φροντιστηριακών μαθημάτων, έτσι ώστε, σε βάθος πενταετίας, να πειστούν οι γονείς ότι δεν χρειάζεται να αιμορραγούν οικονομικά για να μάθει το παιδί τους τις αναγκαίες ξένες γλώσσες εκτός δημόσιου σχολείου.

Αν υπήρχαν 8.000 μαθητές σε όλη την Ελλάδα που πράγματι μαθαίνουν τουλάχιστον μία ξένη γλώσσα στο δημόσιο σχολείο, θα λέγαμε ότι σε κάθε μαθητή για τον οποίο το μάθημα πετυχαίνει τον σκοπό του αντιστοιχεί ένας καθηγητής. Πιστεύει κανείς άραγε ότι υπάρχουν σήμερα έστω 8.000 μαθητές που μαθαίνουν ξένες γλώσσες στο δημόσιο σχολείο;

Σχόλιο: Οι μαθητές θα πρέπει αποφοιτώντας από το σχολείο να διαθέτουν πιστοποιημένη επάρκεια τουλάχιστον μιας αν όχι δύο ξένων γλωσσών. Σήμερα δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, με αποτελέσμα οι γονείς να μην έχουν άλλη λύση πέρα από το φροντιστήριο ξένων γλωσσών. Έτσι όχι μόνο επιβαρύνονται οικονομικά, πληρώνοντας δίδακτρα επί πολλά έτη, αλλά καταβάλλουν επιπλέον χρήματα στα διάφορα Ινστιτούτα πιστοποίησης, τα οποία κάνουν “χρυσές δουλειές”. Υπάρχει η βούληση για να θιγούν όλα αυτά τα συμφέροντα;

Γ. Εκπαιδευτικό προσωπικό

Με δεδομένο ότι οι δάσκαλοι – καθηγητές συγκροτούν ή τουλάχιστον πρέπει να συγκροτούν τη δρώσα πνοή κάθε σχολικής πράξης είναι αναγκαίο να ξαναδούμε, μέσα σε κλίμα γενναίας και ουσιαστικής επανεκκίνησης της δημόσιας παιδείας, τα παρακάτω θέματα:

1. Τον ρόλο και την αποτελεσματικότητα των καθηγητικών σχολών. Εκπαιδεύουν μάχιμους εκπαιδευτικούς με όνειρο και φιλοδοξία να είναι μέσα στην τάξη οι δάσκαλοι – παιδαγωγοί έτσι ώστε να κερδίζουν κάθε μέρα την αναγνώριση των μαθητών τους; (σαν την αναγνώριση με την προσφώνηση «Oh captain, my captain», που κέρδισε ο καθηγητής Τζον Κίτιγκ από τους μαθητές του, στον «Κύκλο των χαμένων ποιητών»; https://www.youtube.com/watch?v=j64SctPKmqk).

2. Την αναγκαιότητα, μέσα από ενδελεχή αξιολόγηση, περιφερειακών ειδικοτήτων για τα αναλυτικά προγράμματα (π.χ. μηχανικοί, νομικοί, γιατροί κ.λπ.).

3. Επαναξιολόγηση από μηδενική βάση του τρόπου επιλογής, μέσω ΑΣΕΠ, δασκάλων – καθηγητών που επελέγησαν πριν από 15 χρόνια. Σε καμία περίπτωση δεν εισηγούμαι επιστροφή στην επετηρίδα. Αφού συναποφασίσουμε ποιον δάσκαλο θέλουμε, μετά να βρούμε μέσα από ποια διαδικασία θα τον αναζητήσουμε.

4. Υιοθέτηση του ζεύγματος αξιολόγηση με κίνητρα. Συνεχής, διαρκής, συνολική αξιολόγηση με αντικειμενικά κριτήρια από όλους, με όλους, για όλους ανά έτος. Οι καθηγητές αξιολογούν τους μαθητές, οι μαθητές τούς καθηγητές, όλοι σε όλη την ιεραρχική πυραμίδα του υπουργείου Παιδείας αξιολογούν και αξιολογούνται, χωρίς εξαίρεση.

Σχόλιο: Κι εγώ επιθυμώ να σταματήσουν οι πόλεμοι πάνω στη ΓΗ και να γίνουμε όλοι φίλοι …

Ίδρυση και λειτουργία 13 περιφερειακών σχολών (Π.Σ.) δημιουργίας και ανάδειξης εκπαιδευτικών, με συμμετοχή στα έξοδα λειτουργίας τους από τους ίδιους τους υποψήφιους εκπαιδευτικούς. Το διδακτικό προσωπικό των 13 περιφερειακών σχολών ανάδειξης εκπαιδευτικών θα προέλθει από έμπειρους εν ενεργεία ή συνταξιούχους εκπαιδευτικούς, εγνωσμένου κύρους των αντίστοιχων κλάδων και ειδικοτήτων, οι οποίοι στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής κοινότητας χαίρουν πλατιάς αποδοχής και αναγνώρισης και είναι ικανοί να εμπνεύσουν τους νέους συναδέλφους.

Σχόλιο: Δηλ. οι εκπαιδευτικοί να πληρώνουν για την επιμόρφωσή τους. Μα ποιος επωφελείται εάν το εκπαιδευτικό προσωπικό μιας χώρας διαθέτει υψηλή κατάρτιση; Αντιπροτείνω υποχρεωτική δωρεάν περιοδική επιμόρφωση για όλους τους εκπαιδευτικούς με πιστοποίηση και μισθολογικά κίνητρα για τους αριστεύσαντες. Επιπλέον να υπάρχουν ισχυρά αντικίνητρα για τους εκπαιδευτικούς υψηλών επιδόσεων, εάν αυτοί επιλέγουν θέσεις εκτός αίθουσας διδασκαλίας.

Δ. Το νέο ευέλικτο – αποτελεσματικό δημόσιο σχολείο

Κεντρικός στόχος είναι οι μαθητές να καλύπτουν όλες τις μαθησιακές τους ανάγκες, και όχι μόνο, μέσα στο σχολείο στη διάρκεια του πρωινού τους ωραρίου και να αποδεσμευτούν πλήρως από κάθε επιπλέον δράση που σχετίζεται με το σχολικό έργο και κοστίζει στους ίδιους και στην οικογένειά τους τόσο σε χρόνο όσο και σε χρήμα.

Με άξονα λοιπόν την ενίσχυση του κύρους του φιλόδοξου εκπαιδευτικού, εντός και εκτός σχολικής μονάδας, οι εκπαιδευτικοί αυτοί που ξεχώρισαν και αποφοίτησαν επιτυχώς από τις 13 Π.Σ. και επομένως διορίζονται στα σχολεία, ως αριστείς του κλάδου τους, θα αναλάβουν την υλοποίηση των νέων αναλυτικών προγραμμάτων.

Αναλυτικότερα τα ωρολόγια προγράμματα του σχολείου διευρύνονται στις 40 διδακτικές ώρες (5 μέρες Χ 8 ώρες για τους μαθητές) και οι εκπαιδευτικοί που τα υλοποιούν, χωρίς καμία αύξηση του ωραρίου τους, θα έχουν πλεονάζουσες αποδοχές από τη συνδρομή του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων μέσα από μια διαδικασία δίκαιης – αναλογικής επιβάρυνσης με βάση τη φορολογική τους δήλωση.

Σχόλιο: Το 8ωρο των μαθητών σημαίνει σχόλασμα γύρω στις 14:45. Μα ήδη στα περισσότερα σχολεία υπάρχουν 7ωρα. Το θέμα δεν είναι να αυξήσουμε τις διδακτικές ώρες αλλά να καθορίσουμε τι κάνουμε αυτές τις ώρες. Διαφορετικά απλώς κουράζουμε τα παιδιά.

Για παράδειγμα, κάθε τμήμα των 25 μαθητών Χ 60 ευρώ τον μήνα κατά μέσο όρο (από 0 ευρώ για την άνεργη – άπορη οικογένεια μέχρι 120 ευρώ για την εύπορη οικογένεια) αποδίδει 15.000 ευρώ τον χρόνο. Επιβάρυνση για κάθε μαθητή /οικογένεια η μέση καταβολή των 60 ευρώ Χ 10 μήνες = 600 ευρώ τον χρόνο. Οι δύο καθηγητές αριστείς που αναλαμβάνουν και διεκπεραιώνουν τις 40 ώρες λαμβάνουν το bonus των 600 ευρώ τον μήνα ο καθένας, ήτοι 6.000 ευρώ τον χρόνο. Τα εναπομείναντα 3.000 ευρώ αξιοποιούνται για τη φροντίδα υλικοτεχνικής υποδομής, εποπτικού υλικού, βιβλιογραφίας κ.λπ.

Σχόλιο: Αυτή η πρόταση “μπάζει” από παντού. Δηλ. κάποιος θα πρέπει να ελέγχει την οικονομική κατάσταση των γονέων των μαθητών, να ορίζει ποιο ποσό θα πληρώνει κάθε οικογένεια και μετά να εισπράττει αυτά τα χρήματα. Και τι θα γίνει εάν κάποιος που “έχει” δεν πληρώνει συστηματικά; Θα διώξουμε το παιδί του από το σχολείο; Θα κάνουμε κατάσχεση την περιουσία του; Θα αναρτούμε το όνομά του σε καταλόγους “ντροπής”; Τι;

Οι δε “αριστείς” θα τσεπώνουν 6.000 το χρόνο επιπλέον.

Αυτό που περιγράφεται δεν είναι φυσικά “ΔΩΡΕΑΝ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ”.

Να ρίξω μια ιδέα; Να αυξηθούν οι δαπάνες για την παιδεία! Εναλλακτικά κάθε βουλευτής να δωρίζει μια μηνιαία αμοιβή του το χρόνο σε 300 “αριστείς”  εκπαιδευτικούς…

Σκοπός: Με αυτή τη διαδικασία ουσιαστικά το δημόσιο σχολείο απορροφά και υπερβαίνει τις ανάγκες για εξωσχολική φροντιστηριακή υποστήριξη του μαθητή με εξοικονόμηση πόρων για τη μέση ελληνική οικογένεια, η οποία πλέον δεν αιμορραγεί οικονομικά πληρώνοντας φροντιστήρια σε γλώσσες, σε ιδιαίτερα κ.λπ.

Σχόλιο: Αν κατάλαβα καλά η μέση ελληνική οικογένεια θα πληρώνει από 60-120 ευρώ το μήνα στο δημόσιο σχολείο, ώστε να απαλλαγεί από τα δίδακτρα σε φροντιστήρια ξένων γλωσσών, που σε πολλές περιπτώσεις κυμαίνονται από 45-60 ευρώ το μήνα;

Ε. Μαθητική κάρτα

Η συγκεκριμένη κάρτα – ταυτότητα δείχνει την τάξη, τη βαθμίδα και το είδος του Λυκείου του μαθητή (αν μιλάμε για μαθητή Λυκείου). Με τη συγκεκριμένη κάρτα έχει τη δυνατότητα να επιλέξει σχολική μονάδα της εκπαιδευτικής περιοχής στην οποία ανήκει.

Η διαδικασία αυτή θα αποτελέσει την έμμεση μορφή λειτουργικής αξιολόγησης της κάθε σχολικής μονάδας, τόσο από τη μεριά των γονιών των μαθητών Νηπιαγωγείου και Δημοτικού, όσο και των ίδιων των μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου.

Σε περιπτώσεις που μια σχολική μονάδα σημειώνει πολύ περιορισμένη ζήτηση, δεν είναι δηλαδή ελκυστική, αναζητούνται συλλογικά τα αίτια που προκαλούν αυτή την κατάσταση και ακολούθως προσδιορίζονται οι τρόποι αντιμετώπισης και υπέρβασής της.

Σχόλιο: Αυτό θα έπρεπε να ισχύει έτσι κι αλλιώς. Να προσθέσω πως κάθε γονιός έχει δικαίωμα να γράψει το παιδί του σε οποιοδήποτε σχολείο της χώρας επιθυμεί. Κανένας διευθυντής σχολείου δεν έχει το δικαίωμα να αρνηθεί εγγραφή σε παιδί που θέλει να πάει στο σχολείο. Τα όρια που θέτουν οι δήμοι τίθονται για λειτουργικούς λόγους.
Επίσης η επιλογή ενός σχολείου από πολλούς μαθητές δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το σχολείο αυτό είναι καλό – άλλο η φήμη κι άλλο η πραγματικότητα, όπως δεν ισχύει και το αντίθετο.
Υπάρχουν λιγότερο “μπακαλίστικοι” τρόποι να αξιολογήσει μια χώρα τα σχολεία της.

ΣΤ. Καλλιτεχνική Παιδεία: Θέατρο – Βιβλίο

Είναι αυτονόητο ότι ένα τέτοιο σχολείο δεν παρέχει στον μαθητή στείρα γνώση μέσα από μια λογική υπερεξειδίκευσης και άσκοπης συσσώρευσης πληροφοριών με μοναδικό αντάλλαγμα μια καλή θέση εργασίας.

Αντιθέτως, αντιλαμβάνεται την εκπαίδευση ως το σύνολο των εφοδίων που οφείλει να παρέχει στους νέους ανθρώπους, ώστε να συμμετέχουν στο κοινωνικό γίγνεσθαι ως ολοκληρωμένες και αυτόφωτες προσωπικότητες, ως ενεργοί, απαιτητικοί και άξιοι πολίτες, που ορίζουν οι ίδιοι τη μοίρα της κοινωνίας που συγκροτούν.

Σε αυτή την κατεύθυνση, η στοχευμένη και μελετημένη ενίσχυση της λεγόμενης καλλιτεχνικής Παιδείας για όλους τους μαθητές και η επιδίωξη μέσα από αντίστοιχες εκπαιδευτικές δράσεις της στενότερης επαφής των μαθητών κάθε βαθμίδας με τους ανεξάντλητους ελληνικούς και παγκόσμιους θησαυρούς του θεάτρου, του βιβλίου, της μουσικής, της τέχνης και του πνεύματος ευρύτερα θα πρέπει να θεωρείται «εκ των ων ουκ άνευ».

Στόχος το σύγχρονο σχολείο να εκπαιδεύει στη συμμετοχική – συλλογική δημιουργία καλλιτεχνικών σχεδίων εργασίας (project) σε κάθε τάξη, στη χώρα που γέννησε το θέατρο, ως προέκταση της συμμετοχικής δημοκρατίας. Έτσι ο μαθητής εκπαιδεύεται σταδιακά να γίνει πολίτης – πρωταγωνιστής και όχι αδιάφορος πολίτης-παρατηρητής.

Σχόλιο: Ευχολόγιο. Όσο είναι εξεταστικοκεντρικό το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα η καλλιτεχνική παιδεία θα αφορά μόνο στα καλλιτεχνικά σχολεία, για δε τα υπόλοιπα θα είναι ευκαιρία για την κάλυψη ώρών που χάθηκαν από άλλα γνωστικά αντικείμενα.

• Ο Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης είναι δημοσιογράφος – φιλόλογος, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α’ Θεσσαλονίκης

[note]Αυτή η θέση του κυρίου Τριανταφυλλίδη ιδιαίτερα για την καταβολή χρηματικού ποσού από τους Συλλόγους Γονέων και Κηδεμόνων συνάντησε πολλές αντιδράσεις. Ο κύριος Τριανταφυλλίδης επανήλθε με σχετική ανακοίνωή του.[/note]
«Ο τίτλος «προτείνει δίδακτρα….» αποτελεί πλήρη παραποίηση και διαστροφή των απόψεων μου. Όσοι μπουν στον κόπο να διαβάσουν το σύνολο των δύο άρθρων, που δημοσιεύτηκαν θα αντιληφθούν ότι υπερασπίζομαι τη Δημόσια Παιδεία και την Ελληνική Οικογένεια, που αιμορραγεί για να σπουδάσει τα παιδιά της”.

Α. Η σημερινή κατ’ επίφαση δωρεάν Παιδεία, κατ’ ουσίαν παρακολούθημα της ιδιωτικής, η οποία τζιράρει ένα δις ευρώ(φροντιστήρια, ξένες γλώσσες, ιδιαίτερα κτλ), είναι αυτό που ταλαιπωρεί και κοστίζει σε παιδιά και γονείς, τόσο σε χρόνο όσο και σε χρήμα.

Σχόλιο: Ναι, κύριε Τριανταφυλλίδη αλλά εσείς προτείνεται στους γονείς αντί να πληρώνουν στα ιδιωτικά να πληρώνουν στα δημόσια σχολεία. Η “οικονομική αιμορραγία” δεν είναι αβλαβής εάν προέρχεται από “φίλια” πυρά.

Β.  στο κείμενο των δύο άρθρων μου δεν υπάρχει ο όρος δίδακτρα. Χρησιμοποιώ τη φράση «συνδρομή του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, με αναφορά σε συγκεκριμένο παράδειγμα». Αν το παράδειγμα που χρησιμοποιώ, για να υποδηλώσω με σαφήνεια την ενισχυτική διδασκαλία, δεν είναι το ενδεδειγμένο, στο πλαίσιο του Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία, εντός του οποίου αρθρογράφησα, αναμένω τον αντίλογο.

Σχόλιο: Ας παίξουμε με τις λέξεις. Εγώ φέτος πλήρωσα το αναλογικό κόστος της ακίνητης περιουσίας μου, τη συνδρομή μου για τα τέλη κυκλοφορίας και κατέβαλα επίσης τη συμμετοχή μου στα φορολογικά έσοδα του κράτους.

Γ. Σε κάθε περίπτωση, θα συνεχίσω να υπερασπίζομαι τον Σκοπό, ο οποίος, ενώ καταγράφεται στο άρθρο, αποσιωπήθηκε. Ποιος είναι αυτός ο σκοπός; Το ολοήμερο δημόσιο σχολείο (5 μέρες επί 8 ώρες) να απορροφήσει και να υπερβεί τις ανάγκες για εξωσχολική φροντιστηριακή υποστήριξη του μαθητή, με εξοικονόμηση πόρων για τη χειμαζόμενη ελληνική οικογένεια, η οποία πλέον δεν θα αιμορραγεί οικονομικά πληρώνοντας φροντιστήρια, γλώσσες και ιδιαίτερα.

Δ. Με ένα κείμενο 2400 λέξεων και μια δέσμη συγκεκριμένων προτάσεων, που εκφράζουν την αγωνία μου να ξεφύγουμε από το σημερινό τέλμα μιας γενικευμένης και επιβαλλόμενης μετριοκρατίας στο χώρο της Παιδείας, ζητώ, διεκδικώ και μάχομαι, με πρακτικές και εφαρμόσιμες προτάσεις, για μια ελκτική Δημόσια Δωρεάν Παιδεία.

Επιτέλους ας σταματήσει η υποκρισία και ο φαρισαϊσμός. Στην παραπειστική εκδοχή του θεατρικού έργου του Λουίτζι Πιραντέλλο «Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε» δεν θα λάβω μέρος. Συγχωρέστε με.»

Σχόλιο: Συγχωρεμένος…”